Điều trị rối loạn hoang tưởng tự cao | Safe and Sound

Người bệnh rối loạn hoang tưởng tự cao thường có một niềm tin bất thường, sai lệch về cái tôi của bản thân. Tuy nhiên, những người này không chịu đi khám bệnh và không chấp nhận liệu pháp điều trị từ bác sĩ tâm thần, chuyên gia tâm lý, Dùng thuốc song song với các liệu pháp tâm lý sẽ mang đến cho bệnh nhân nhiều tiên lượng tốt nhất. 

 

Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Nguyên nhân gây rối loạn hoang tưởng tự cao

Nhìn chung, khoảng 10% dân số mắc bệnh hoang tưởng tự cao với nhiều mức độ khác nhau, gặp ở rất nhiều đối tượng, trong đó có rất nhiều trẻ nhỏ, doanh nhân thành đạt, người có địa vị xã hội,... Ngoài ra, những nghiên cứu của bác sĩ tâm thần và chuyên gia tâm lý cũng chỉ ra rằng, bệnh hoang tưởng tự cao có xu hướng gặp nhiều ở nam giới trẻ tuổi trong khoảng từ 15 - 30 tuổi. Một số điều kiện sức khoẻ tinh thần có thể tác động đến khả năng xuất hiện của căn bệnh này.

Những nguyên nhân góp phần gây ra chứng hoang tưởng tự cao bao gồm: 

• Ngộ độc rượu bia do nghiện rượu quá mức hay người nghiện ma túy không chỉ dễ làm nảy sinh những hoang tưởng, ảo giác mà còn gia tăng nguy cơ cao mắc các bệnh tâm thần như hoang tưởng tự cao.
• Người ít nói, sống nội tâm, ít chia sẻ nhưng lại phải chịu những áp lực lớn,đặc biệt là dân văn phòng làm các công việc có cường độ cao rất dễ xuất hiện các hoang tưởng về bản thân sau một thời gian dài dồn nén. Đây cũng là nguyên nhân khiến nam giới có xu hướng mắc bệnh cao hơn nữ giới do phái mạnh thường ít nói, ít chia sẻ hơn nữ giới.
• Gặp tai nạn chấn thương đầu nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến hệ thần kinh và não bộ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân có rất nhiều người trở nên thay đổi hoàn toàn về tính cách, tư duy, thái độ sau các tai nạn chấn thương nghiêm trọng.

 

Ảnh 1: Chấn thương não bộ có thể là nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi về tính cách, xuất hiện ảo tưởng

• Người mắc các vấn đề tâm như rối loạn lưỡng cực, tâm thần phân liệt, rối loạn nhân cách ái kỷ, sa sút trí tuệ Alzheimer hay các rối loạn thần kinh cũng là yếu tố làm thay đổi tư duy, nhận thức, hệ thống não bộ nên sẽ làm nảy sinh các ảo tưởng, ảo giác của người bệnh. Nếu mắc cùng lúc các bệnh này các triệu chứng sẽ nghiêm trọng hơn và việc điều trị cũng khó khăn hơn rất nhiều.
• Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần, bệnh hoang tưởng tự cao ở trẻ em có thể bắt nguồn từ chính việc cha mẹ lúc nào cũng tâng bốc con quá đà, quá nuông chiều, cho con tiếp xúc quá nhiều với internet với các kênh không phù hợp. Dần dần con có thể hình thành những nhận thức trái với năng lực hiện thực, vốn đã có tâm lý đề cao bản thân, cho rằng mình là nhất và coi thường người khác. Ở một thời điểm nào đó nếu có thất bại khiến con không thể chấp nhận được, sang chấn tâm lý dẫn đến các bệnh tâm thần như hoang tưởng tự cao.

Nếu bạn rơi vào tình trạng này cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu các ảnh hưởng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ tổn thương mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người. Lộ trình của Safe and Sound bao gồm:

2. Điều trị rối loạn hoang tưởng tự cao

Tương tự như các chứng rối loạn tâm thần khác, bệnh hoang tưởng tự cao thường sẽ được ưu tiên áp dụng các biện pháp điều trị như sử dụng thuốc, tâm lý trị liệu và kết hợp với các biện pháp hỗ trợ tại nhà. Tuy nhiên, dạng bệnh này lại được giới chuyên môn đánh giá là một trong các chứng rối loạn khó điều trị.

Để có thể phục hồi tốt tình trạng sức khoẻ thì cần phải kiên trì áp dụng các liệu pháp điều trị trong thời gian dài, thậm chí là phải duy trì cả đời. Tuỳ vào tình trạng bệnh của mỗi người mà các bác sĩ tâm thần, chuyên gia tâm lý sẽ cân nhắc lựa chọn biện pháp cải thiện phù hợp.

2.1. Điều trị bằng thuốc

Bệnh nhân có hoang tưởng tự cao thường phải điều trị nội trú trong bệnh viện tâm thần do họ không thừa nhận bệnh nên không chịu uống thuốc. Khi hết hoang tưởng tự cao, họ có thể được ra viện, về tiếp tục điều trị củng cố tại nhà. Các bệnh nhân này cần uống thuốc điều trị củng cố suốt đời.

Ảnh 2: Sử dụng thuốc là phương pháp điều trị hiệu quả cho rối loạn hoang tưởng tự cao

Các loại thuốc được sử dụng rộng rãi nhất trong điều trị hoang tưởng tự cao là một số thuốc chống co giật (valproat, carbamazepin), phối hợp với thuốc an thần không biệt định (quetiapin, olanzapin, risperidon, ziprasidon, aripiprazol, clozapin). Nếu bệnh nhân kích động nhiều thì nên phối hợp thêm với các thuốc benzodiazepin (bromazepam, clonazepam).

Trong trường hợp bệnh nhân chấp nhận uống thuốc thì nên ưu tiên dùng thuốc uống. Dạng thuốc tiêm chỉ nên áp dụng khi bệnh nhân từ chối điều trị hoặc khi không thể uống thuốc bằng miệng.

2.2. Tâm lý trị liệu

Nếu chỉ sử dụng thuốc một cách đơn lẻ thì các triệu chứng của bệnh hoang tưởng tự cao chỉ mới được khống chế tạm thời, nhiều nguy cơ tái phát. Do đó, các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần thường kết hợp đồng thời cả hai phương pháp dùng thuốc và tâm lý trị liệu để nâng cao hiệu quả điều trị, rút ngắn thời gian phục hồi sức khỏe và hạn chế tối đa tình trạng tái phát bệnh về sau.

Tâm lý trị liệu chính là liệu pháp trị liệu bằng việc sử dụng ngôn ngữ để trò chuyện, chia sẻ trực tiếp với người bệnh. Thông qua các buổi trị liệu, bệnh nhân sẽ dần ổn định hơn về mặt tâm lý, họ bắt đầu nhận thức ra được các hành vi, suy nghĩ sai lệch của bản thân để điều chỉnh theo chiều hướng tích cực hơn.

Hoặc người bệnh cũng có thể được giới thiệu đến các trung tâm phục hồi tâm lý để được hỗ trợ tốt hơn. Tại đây người bệnh sẽ vui chơi, làm việc, thư giãn theo các liệu trình chữa lành tâm bệnh. Nếu có thể kiên trì trong một khoảng thời gian nhất định thì người bệnh sẽ dần thuyên giảm tốt các triệu chứng hoang tưởng, họ bắt đầu nhận thức đúng đắn hơn về bản thân và hòa nhập tốt với hiện thực.

Để giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:

- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.

- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.

- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.

3. Đội ngũ chuyên gia Safe and Sound có thể giúp đỡ gì cho bạn?

Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.

Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…

- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý

- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả

- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững

Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:

- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.

- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.

- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.